Hoe de wereld (niet) in elkaar past volgens Alex Agnew

Hij was de eerste stand-up comedian die het Sportpaleis liet vollopen, en dat deed hij intussen zo’n negen 12 keer. Hij heeft Britse roots en was jarenlang frontman van de metalband Diablo Blvd. Hij staat bekend als luid, hilarisch en vooral: ongenuanceerd. Hoe gaat het vandaag met Alex Agnew? En is hij in real life ook zo ongezouten? We vroegen het hem gewoon zelf, tijdens een warm gesprek op een frisse winterdag.

Tekst: Marthe Van Campenhout

Foto boven: Tim Tronckoe

Diepgaand van gedachten wisselen

Het is een van de eerste écht zonnige dagen van het jaar wanneer ik coronaproof neerstrijk op het terras van Alex Agnew. We spreken af om niet op de klok te kijken en het interview te ‘laten gebeuren’, kwestie van tot een echt gesprek te komen. “Veel van wat je tegenwoordig leest of ziet op TV blijft aan de oppervlakte, omdat het vaak ook zo snel moet gaan. Daarom ben ik met mijn beste vriend Andries (nvdr Beckers) gestart met de podcast ‘Welcome to the AA’,” vertelt Alex. “We nemen dan echt een paar uur de tijd om met onze gast diepgaand van gedachten te wisselen. We hoeven het niet altijd eens te zijn, maar het is wel de bedoeling om elkaar beter te begrijpen. Iedereen die iets interessants te vertellen heeft, is welkom, van Karel Sabbe, de tandarts en Ultra Runner die al een paar wereldrecords brak, tot de feestband De Romeo’s.” De podcast telt intussen al 151 afleveringen (and still counting) en liet o.a. ook econoom Geert Noels, sopraan Astrid Stockman en imam Khalid Benhaddou aan het woord. Dat Alex Agnew een breed interesseveld heeft, is een understatement.

Geboren vechter

“Comedy weerspiegelt wat er in de maatschappij gebeurt. In mijn geval is het vooral een uitlaatklep,” legt Alex Agnew uit. “Ik merk dat ik vaak kwaad ben of een uitgesproken mening heb over iets. Door dat in comedy te gieten, kan ik dat beter relativeren en geraak ik voorbij de nonsens van mijn eigen mening. Het gaat vaak over zaken waar ook veel andere mensen zich aan ergeren, maar dat niet durven uitspreken. Die herkenbaarheid voel ik vaak tijdens mijn shows.” Waar komt die boosheid eigenlijk vandaan? “Ik heb van nature de neiging om me te verzetten tegen dingen waar ik het niet mee eens ben. Ik ben geboren met een soort vlies rond mijn rechterarm. Er was op een gegeven moment zelfs sprake van amputatie. Ik had maar 50% overlevingskans. Dat is uiteindelijk allemaal goed gekomen, maar ik heb wel vanaf mijn eerste levensdagen enorm moeten vechten om er te zijn, en dat is er nooit meer uitgeraakt. Ook vandaag merk ik dat ik vaak nog aan het vechten ben, ook al hoeft het eigenlijk niet.”

© Tim Tronckoe

Hoe de wereld in elkaar past

Ook tijdens zijn jeugd heeft Alex Agnew het niet altijd makkelijk. “Ik heb mij als kind vaak dom gevoeld en ging daardoor echt niet graag naar school. Dat heeft voor een groot deel met mijn vader te maken. Hij was een echte wiskundeknobbel, maar kreeg het niet cadeau. Hij kwam uit een arme, grauwe, Engelse arbeidersbuurt en werkte zich op eigen houtje op tot burgerlijk ingenieur, heel straf eigenlijk. Zelf was ik totaal niet goed in wiskunde, nog altijd niet trouwens. Ik voldeed op dat vlak niet aan de verwachtingen van mijn vader en voelde mij onzeker. Pas later ben ik gaan inzien dat ik heel wat andere kwaliteiten heb. Ik zie bijvoorbeeld snel verbanden die andere mensen niet zien. Als vijfjarige was ik in de klas enorm gefascineerd door de wereldkaart. Ik had toen al door dat de wereld eigenlijk in elkaar past als een puzzel, als je de werelddelen terug aan elkaar zou plakken. Nochtans had niemand mij uitgelegd dat de continenten ooit een geheel vormden.”

Door iets in comedy te gieten, kan ik dat beter relativeren en geraak ik voorbij de nonsens van mijn eigen mening.

Gelijkheid versus vrijheid

Het leggen van verbanden komt Alex Agnew goed van pas bij het schrijven van een nieuwe show. Ook volgt hij alles wat in de media verschijnt op de voet, en leest hij gemiddeld een boek per week. “Ik ga nu starten in het boek over Leopold II van Johan Op de Beeck. Ik ben heel nieuwsgierig naar een volledig beeld van die man. Op school kregen we de cleane versie van de ‘grote koning’, waar met geen woord gerept werd over de uitbuiting van de lokale bevolking. Recent kwam hij dan weer als massamoordenaar en pedofiel in beeld. Van het ene uiterste naar het andere. Daar wil ik dan graag het fijne van weten: hoe zit het nu echt? Wat dreef die man? De cover belooft ‘het hele verhaal’ te vertellen. Ik ben benieuwd.”

Het thema onderdrukking en ongelijkheid komt vaak terug bij Alex Agnew: ras, gender, godsdienst, afkomst. “Daar denk ik inderdaad veel over na. De wereld is fundamenteel ongelijk. Veel mensen willen gelijkheid, maar de vraag is of dat realistisch is. Hoe meer er gestreefd wordt naar gelijkheid, hoe meer vrijheid in het gedrang komt. Kijk maar naar de vrije meningsuiting waar de voorbije jaren toch serieus aan getrokken werd.”

© Tim Tronckoe
© Tim Tronckoe

Hypocrisie blootleggen

Ook als ‘witte man’ voelt Alex Agnew zich persoonlijk aangesproken. “Van oorsprong zijn bewegingen als Black Lives Matter en MeToo natuurlijk een goede zaak. Maar we moeten nu ook niet doorslaan naar de andere kant. Je kan vandaag geen enkele uitspraak meer doen zonder een bepaalde zogenaamde groepering te beledigen, ook al was dat totaal niet de intentie. Iedereen voelt zich ook fundamenteel verkeerd begrepen. Vaak denk ik dan ‘Waar hebben we het hier in godsnaam over?’. Morgan Freeman gaf onlangs een interview in het kader van Black History Month. Hij gaf aan dat hij dat hij dat zelf klinkklare onzin vindt, en zijn advies om racisme te doen verdwijnen was heel simpel: ‘Just stop talking about it.’ Fantastisch vond ik dat. Ik erger me trouwens blauw aan al die ‘woke’ bewegingen. Je bewust zijn van maatschappelijke ongelijkheid is één ding, maar anderen daar continu op aanspreken en tegelijkertijd elke vorm van dialoog of kritiek uit de weg gaan, dat is gewoon niet ok. Onder al die politieke correctheid gaat vaak veel hypocrisie schuil, en ik doe niets liever dan dat bloot te leggen.”

Ik bereid wel een groot deel voor, maar de beste grappen ontstaan altijd spontaan, op het moment zelf. Als je er na zo’n avond in slaagt om je publiek te laten lachen, dan heb je je job goed gedaan.

© Tim Tronckoe
© Tim Tronckoe

Kers op de taart

Voor iemand die bekend staat als ‘kort door de bocht’ en ongezouten, hoor ik tijdens dit gesprek verrassend veel genuanceerde en onderbouwde uitspraken die aan het denken zetten. Alex Agnew: “Dat heeft voor een deel te maken met ouder worden. Ik schrijf mijn shows nu op een andere manier dan achttien jaar geleden. De tijdsgeest is ook helemaal anders. Neem nu de roetpiet: dat vind ik een goede evolutie. Ik kan mij heel goed inbeelden dat mensen van kleur zich vandaag niet goed voelen bij de figuur van Zwarte Piet. Laat ons daar dan ook niet moeilijk over doen en daar een roetpiet van maken.”

Wel blijft Alex Agnew bij zijn standpunt dat er met iedereen moet kunnen gelachen worden. “Dat is de basis van comedy en daarin wil ik geen toegevingen doen. Net zoals ik ook altijd met mezelf zal blijven lachen. Want in de eerste plaats wil ik gewoon dat iedereen zich tijdens mijn shows goed amuseert. Als mensen door mijn uitspraken gaan nadenken over bepaalde zaken, dan is dat voor mij de kers op de taart.”

© Koen Bauters Alex Agnew, Sportpaleis Antwerpen, 30/5/2019

Like-knop

Heeft die genuanceerde kijk misschien ook iets met het vaderschap te maken? “Vader worden doet natuurlijk iets met een mens. Al was het maar omdat je niet langer enkel verantwoordelijk bent voor jezelf. Mijn dochter is nu twaalf, en ik moet er rekening mee houden dat zij gepest kan worden omwille van dingen die ik zeg in mijn shows. In die zin ben ik nu ook kritischer voor mezelf dan vroeger. Ik wil niet dat mijn gezin het slachtoffer wordt van wat ik op het podium sta te vertellen. Dat is altijd een beetje balanceren,” aldus Alex Agnew.

Ziet hij zichzelf als een bezorgde vader? “Dat valt wel mee, maar ik heb geluk op dat vlak: mijn dochter is nu al veel volwassener dan ikzelf op die leeftijd. Ze neemt op eigen houtje beslissingen waar ik echt respect voor heb. Onlangs verwijderde ze zichzelf uit een chatgroep van de school waar ze niet achter stond. Dat vond ik heel cool. Ik maak me dus ook niet te veel zorgen over de manier waarop ze omgaat met social media, ook al zie ik daar in het algemeen wel serieuze gevaren. Als Justin Rosenstein, de man die de like-knop op Facebook bedacht, de social apps van zijn iPhone verwijdert, dan weet je dat er iets niet klopt.”

Het mooiste compliment kwam van Urbanus: die belde mij nadien op om te vragen of hij het ook eens mocht proberen.

Social distance shows

Op het moment van dit gesprek werkt Alex Agnew aan een nieuwe show. Hij heeft echter geen idee wanneer die in de zalen komt. “Bij mij ontstaat een show door hem uit te proberen voor een publiek. Ik bereid wel een groot deel voor, maar de beste grappen ontstaan altijd spontaan, op het moment zelf. Door corona kan ik nu geen try-outs doen. Ik heb geen idee wanneer dat wel gaat kunnen, en daar word ik redelijk slecht gezind van. Maar goed, het zal allemaal uiteindelijk wel in orde komen.” Voelt hij nog steeds zenuwen bij een nieuwe show? “Die eerste keren wel, maar dat trekt snel weg. In het najaar van 2020 heb ik even kunnen optreden met die social distance shows. Dat was wel een uitdaging, zo met een kleiner publiek dat ver uit elkaar zat. Voor mij was dat echt ‘back to the roots’, want ik heb in mijn beginjaren vaak genoeg moeten spelen voor grote zalen met weinig volk. Als je er na zo’n avond in slaagt om je publiek te laten lachen, dan heb je je job goed gedaan.”

© Rafaël Balrak

Proving a point

Een show in het Sportpaleis is natuurlijk andere koek. “Optreden voor zo’n gigantische massa, dat is echt kicken. Uiteindelijk sta je daar twee uur aan een stuk gewoon wat te babbelen. Ik ben de eerste stand-up comedian die in België en Nederland in zo’n grote zaal gestaan heeft, en daar ben ik best wel trots op. Tijdens de persvoorstelling vooraf zat iedereen in zijn vuistje te lachen. Niemand geloofde dat ik die zaal vol zou krijgen. Comedy, dat was iets voor in café’s en kleine, gezellige zaaltjes. En toch is het gelukt, intussen al 12 keer. Daar hou ik wel van: proving a point. (lacht). Het mooiste compliment kwam van Urbanus: die belde mij nadien op om te vragen of hij het ook eens mocht proberen. Uiteraard had ik daar geen enkel probleem mee. Wie ben ik om dat te weigeren? En als ik het iemand gun, is het Urbanus wel. Maar ik vond het wel heel tof dat hij dat vroeg.”

Fiscaal aftrekbaar

Ik kan me tijdens het gesprek niet van de indruk ontdoen dat er in het diepste binnenste van ‘proud to be loud’ Alex Agnew een wereldverbeteraartje zit. “Wereldverbeteraar is misschien veel gezegd, maar ik denk wel veel na over oplossingen voor al die frustraties en het gezaag. Want laat ons eerlijk zijn: wij leven hier met ons gat in de boter. Onze voorouders hadden niet de luxe om zich druk te maken over genderneutrale toiletten. Die waren al blij als ze op het einde van de dag nog leefden. Voor mij is het eigenlijk heel simpel: als we nu eens meer zouden focussen op wat we gemeenschappelijk hebben, in plaats van op al die zogezegde verschillen. Elkaar meer zien als mens, en niet als lid van een bepaalde groepering of minderheid. Een van mijn favoriete quotes komt van film producer Robert Evans: ‘There are three sides to every story: yours, mine, and the truth.’ Als je dat in je achterhoofd houdt, krijg je meteen een heel ander soort gesprek. En specifiek voor de Vlamingen heb ik trouwens nog een extra oplossing: maak het naleven van de anti-racisme- en anti-seksismewet gewoon fiscaal aftrekbaar. Het zal direct opgelost zijn.” (grijnst).

© Rafaël Balrak

Wie tickets had voor de zaalshow ‘Be Careful What You Wish For’, maar door coronamaatregelen niet is kunnen gaan kijken, kan alsnog de dvd bestellen via www.alexagnew.be/merchandise

Meer over Alex Agnew?

Beluister de podcast ‘Welcome to the AA’ op alexagnew.be/wttaa
Volg de programmatie van zijn nieuwe show op alexagnew.be