Tekst: Marthe Van Campenhout
Eén op de zes werkende Vlamingen kampt met burn-outklachten of gaat die kant op. Dat was tenminste de status in 2019. Intussen is dat aantal ongetwijfeld nog gestegen. Ooit behoorde Tommy Browaeys tot deze statistieken. Na een intens traject raakte hij er weer volledig bovenop. Vandaag helpt hij als inspirator andere mensen om uit het dal te kruipen, en vooral: om te vermijden dat het zover komt. Zit je zelf in de gevarenzone of ken je iemand in deze situatie? Luister dan zeker naar dit verhaal.
De spreekwoordelijke druppel
Wie zelf kampt(e) met een burn-out of iemand kent in de omgeving, weet hoe ernstig en ontwrichtend het kan zijn. Spijtig genoeg neemt het aantal burn-outs jaarlijks toe. Arbeidspsychologen spreken zelfs over een epidemie. Toch denken veel mensen dat het hen nooit zal overkomen. “Bij mij heeft het ook lang geduurd voor ik het kon erkennen,” vertelt Tommy Browaeys. “Als veertiger had ik het allemaal prima voor elkaar: een fijn gezin en een uitdagende job als manager.” Tommy werkt in de uitgeefwereld, waar fusies en herstructureringen schering en inslag zijn. “Toen ook mijn afdeling werd getroffen en er uiteindelijk een verhuis nodig was, begon het bergaf te gaan. Ik moest een paar dagen per week naar Brussel, en die uren in de file waren de spreekwoordelijke druppel. Hoewel ik nu besef dat het al veel langer gaande was. Het stapsgewijze controleverlies, de twijfel rond gemaakte keuzes en het schuldgevoel tegenover collega’s, omdat ik -naar mijn mening- bepaalde zaken niet goed had ingeschat.”
Niet meer landen thuis
Tommy probeert er het beste van te maken en slaagt er zelfs in om een collega te helpen die in een dip zit. Intussen blijft hij dapper volhouden en negeert hij lichamelijke signalen. Als introvert persoon houdt hij zijn angsten en onzekerheden goed verborgen, maar binnenin voelt hij zich steeds meer afglijden. Gevoelens als cynisme, wantrouwen en negativisme overheersen bij de van nature betrokken en gedreven manager. “Op een gegeven moment merkten mijn collega’s en mijn gezin dat ik mezelf niet meer was. Mijn oudste zoon vroeg ‘wat er met papa aan de hand was’. Mijn vrouw stopte midden in een gesprek, en dan had ik het niet eens door. Regelmatig gaf ze aan dat ik niet meer ‘landde’ thuis: ik was er wel, maar niet echt aanwezig.” Toch is het Tommy’s lichaam dat op een gegeven moment aan de alarmbel trekt. “Op een ochtend, na de zoveelste slapeloze nacht, ging het gewoon niet meer. Een paar uur later zat ik bij de huisarts. Toen hij vroeg wat hij voor mij kon doen, kon ik geen woord uitbrengen. Ik begon te huilen en kon niet meer stoppen.”
Kwetsbaar opstellen
Hoewel hij op dat moment nog een hele weg te gaan had, beschouwt Tommy dat moment als de grote doorbraak. “Het was de eerste keer in mijn leven dat ik me kwetsbaar durfde opstellen,” vertelt hij. “De huisarts stelde om te beginnen enkele weken rust voor, en raadde aan om hulp te zoeken. Na een paar weken ging ik tegen beter weten in weer aan de slag, weliswaar met een extra rustmoment op woensdag. Om uiteindelijk toch terug te hervallen. Tot ik bij de dokter aangaf dat ik eindelijk klaar was om te luisteren naar zijn advies. Uiteindelijk zou ik pas vijf maanden na de eerste crash de draad van mijn job terug oppikken via progressieve werkhervatting.”
Leren ademen
Tommy krijgt rust voorgeschreven. Die periode gebruikt hij om met zichzelf aan de slag te gaan, met de hulp van een therapeute. “Het eerste wat ze tegen mij zei, was: ‘Jij ademt niet’. Zo ontdekte ik de kracht van ademhalingsoefeningen. Tijdens daaropvolgende sessies maakte ik kennis met yoga, meditatie en mindfulness. Een wereld die openging. Intussen las ik ook heel wat boeken over deze thema’s. Ik noteerde al mijn inzichten en inspirerende quotes op briefjes. Sommige zitten vandaag nog in mijn portefeuille. Stilaan begonnen alle stukjes van de puzzel in elkaar te vallen.”
Hoogsensitief
Wanneer Tommy samen met zijn echtgenote een lezing bijwoont over hoogsensitiviteit, valt een zoveelste stukje op de juiste plaats. “Wat ik daar hoorde, was voor mij enorm herkenbaar. Wie hoogsensitief is, is veel gevoeliger voor prikkels en zeer empathisch. Je gaat te lang door, soms eerder voor anderen, en ten koste van jezelf. Niet enkel je eigen zorgen maar ook die van anderen gaan in je rugzak. Ook is er vaak sprake van een groot engagement, perfectionisme en (zelf)twijfel. Bovendien pikt een hoogsensitief persoon veel subtiliteiten op. Dat is prima om situaties in te schatten, maar kan riskant worden wanneer je enkel nog veronderstelt, zonder af te toetsen. Als je dan ook nog introvert bent, zoals ik, kan het erg moeilijk zijn om al die emoties een plaats te geven, laat staan te uiten.”
Wake-up call
Tommy ervaart dat het neerschrijven van zijn indrukken, ervaringen en inzichten helend werkt. In eerste instantie schrijft hij gewoon voor zichzelf, maar na verloop van tijd groeit het idee om alles te bundelen. Het resultaat verschijnt in 2016: een boek met als titel ‘Wake-up call’. “Het was de eerste keer dat ik echt naar buiten trad met mijn verhaal. Opnieuw moest ik mezelf naakt en kwetsbaar opstellen. Maar de talrijke positieve en dankbare reacties die ik kreeg, bevestigden dat dit voor mij de juiste weg was.” Tommy start ook met een blog en wordt regelmatig gevraagd voor lezingen. “Eerst ging het om vrij kleine groepen, maar ze werden steeds groter. Ook daar ben ik in gegroeid. Waar ik mezelf vroeger liet tegenhouden door mijn angst, koos ik er nu voor om het gewoon te laten gebeuren.”
Spiegelgesprek
Intussen is Tommy weer aan het werk, en dat gaat prima. “Gelukkig ging mijn werkgever akkoord met een 4/5 invulling. Mijn vrije dag gebruik ik om te sporten, te schrijven (nvdr: Tommy werkt ook als copywriter) en als inspirator. Ik wil zoveel mogelijk burn-outs helpen voorkomen en HSP’s een zacht duwtje geven door mijn verhaal en tips te delen.” Tommy maakt ook regelmatig tijd voor ‘spiegelgesprekken’. “Tijdens zo’n gesprek, bij voorkeur al wandelend in het groen, help ik mensen om tot bepaalde inzichten te komen. Ik luister naar hun verhaal, graaf wat dieper en speel erop in via wat ik zelf ervaren en leren toepassen heb. Dat levert veel herkenbaarheid en een begripvolle spiegel op. Mijn ervaring is dat iedereen alles wat hij nodig heeft al kent en weet, diep binnenin. Ik geef graag kleine ‘prikjes’, waardoor mijn gesprekspartner die zelf opnieuw ontdekt. Ik ben geen therapeut, dus ik vraag altijd of ze al begeleid worden. Soms help ik hen over die drempel en verwijs ik hen door.
Slak met voelsprieten
Wanneer je Tommy’s website bezoekt, een aanrader trouwens, word je begroet door een gigantische slak. “Ik heb me altijd erg verwant gevoeld met slakken,” legt Tommy uit. “Het is misschien niet het meest geliefde beestje bij tuinliefhebbers, maar voor mij is het een dankbare metafoor die perfect verklaart hoe ik me voel(de) en geopend heb. Kwetsbaar, zacht, constant aftastend met die enorme voelsprieten, en met een stevig omhulsel waarin het verleidelijk wegkruipen is.”
Een ding is duidelijk: vandaag gaat het goed met Tommy. Door de rust en sereniteit die hij uitstraalt, kun je je moeilijk voorstellen dat hij ooit zo diep heeft gezeten. “En toch blijft het ook voor mij opletten,” aldus Tommy. “Het zal altijd een uitdaging blijven om mijn grenzen te bewaken en de balans te bewaren.” Zijn verhaal stemt in elk geval tot nadenken. Zelf ben ik niet zo’n fan van slakken. Toch neem ik me voor om de volgende keer wanneer ik er eentje zie, iets meer eerbied aan de dag te leggen voor die kleine krachtpatser.